Tandheelkunde

Voor een goede vertering is het belangrijk dat de kiezen in staat zijn om goed te malen, dit om het voedsel fijn te kauwen zodat het verder goed in de darm verteerd kan worden. De tanden van een paard groeien levenslang door. Het gebit van een volwassen paard bestaat uit 12 snijtanden, 4 ruinentanden en 24 tot 28 kiezen.

Omdat een paard een vluchtdier is zal niet altijd pijn tonen, dit geldt ook voor pijn in de mond of “kiespijn” en wordt daarom niet altijd herkend door de eigenaar. Eventueel kunnen symptomen als proppen maken, voedsel uit de mond laten vallen, stinkende mondgeur, vermageren opgemerkt worden. Ook zou je kunnen merken dat tijdens het rijden je paard de teugel slechter aanneemt. In erge gevallen kunnen bij een tandontsteking abcessen ontstaan die naar buiten doorbreken. Dit kan bijvoorbeeld te zien zijn door bulten die aan het hoofd ontstaan of als het paard een etterige neusuitvloeiing vertoond uit één van de neusgaten. De wortels van de laatste paar kiezen staan namelijk in verbinding met de sinusholten van het hoofd en mocht daar een abces doorbreken dan vloeit de etter uit de neus.

Voorkomen is ook hier beter dan genezen! Vandaar dat het erg belangrijk is dat er regelmatig in de mond gekeken wordt. Bijvoorbeeld kan bij de vaccinatie van uw paard de dierenarts gelijk even in de mond kijken. Om een eerste indruk van het gebit te krijgen kan dit bij de meeste paarden zonder sedatie, maar voor een complete gebitscontrole is het meestal noodzakelijk om het paard te sederen om zo de gehele mondholte goed te kunnen bekijken. Met een speciaal elektrische tandrasp kunnen we dan de normale routine gebitsverzorging uitvoeren die bestaat uit het wegslijpen van scherpe kanten en haken van tanden.

Mocht de dierenarts meer problemen tegenkomen zoals een afwijkende stand van de tanden dan moet er een correctieve gebitsverzorging uitgevoerd worden. Eindresultaat is het herstellen van of optimaliseren van de occlusie van het gebit (contact van de tanden op elkaar van de onder- en bovenkaak). Zo kan het voer optimaal vermalen worden in alle richtingen met zo min mogelijk druk.

Niks is vervelender dan dat het paard in het begin van zijn carrière een verkeerde ervaring of pijn ervaart in de mond. Deze slechte start kan voorkomen worden als men van tevoren het gebit laat controleren en eventueel behandelen. Gebitscontroles beginnen daarom al bij het jonge paard vanaf 2 jaar. Voordat een paard ingereden wordt is het slim om te kijken of de tanden goed gewisseld zijn en of er geen gebitsafwijkingen zijn die van invloed kunnen zijn op het rijden. Eventueel kunnen er ook zogenaamde wolfskiesjes aanwezig zijn. Dit zijn kleine onderontwikkelde tanden in de boven- en/of onderkaak aan het einde van de lagen (daar waar het bit in de mond komt te liggen). Deze kunnen soms voor irritatie zorgen omdat het bit ertegenaan komt. Deze kunnen gemakkelijk onder staande sedatie en lokale verdoving door uw dierenarts getrokken worden.

Soms zijn bepaalde gebitsaandoeningen aangeboren zoals een onder- of overbeet, waardoor de tanden niet helemaal netjes op elkaar aansluiten. Deze paarden hebben levenslang regelmatige tandcorrecties nodig ter voorkoming van meer ernstige afwijkingen die voor pijn in de mond zorgen. De gebitscontrole kan zowel op de kliniek uitgevoerd worden als bij u thuis. Een gebitsbehandeling kan vaak ook aan huis, maar is afhankelijk van de te verwachten complicaties soms beter op de kliniek uit te voeren.

Diastema zijn spleetjes tussen de kiezen die erg pijnlijke ontstekingen tot gevolg hebben als zich hiertussen voedsel ophoopt. Door de druk en de bacteriële ontsteking kunnen in verloop van de tijd ook het tandvlees en zelfs de structuren rond de tandwortels ontsteken (parodontitis). Dit kan zelfs tot verlies van de tand leiden als de wortels ook aangetast worden. Dit is een zeer pijnlijk proces en meestal gaan de paarden slechter eten en/of proppen maken. De behandeling richt zich ten eerste op het diastema schoonmaken. De voedselresten worden tussen de tanden uitgehaald en de ruimte wordt grondig gespoeld en gedesinfecteerd. Om te voorkomen dat er weer voedsel tussen gaat zitten zijn er 2 behandelmogelijkheden: opvullen van de ruimte of uitboren zodat de ruimte groter wordt en het voedsel er makkelijker uitvalt. De beste optie is per paard verschillend en gaat in overleg met uw dierenarts.

Door uiteenlopende redenen kan het nodig zijn om tanden te trekken bij het paard. Het kan gaan om een simpele routine extractie van een wolfskiesje, tot een langdurige ingreep die meerdere uren kan duren bij de maalkiezen. Met behulp van een grondige mondinspectie en eventueel röntgen onderzoek kan de zieke tand/kies gediagnostiseerd worden. Tanden kunnen worden getrokken bij het staande, gesedeerde paard. De zenuw van de boven- of onderkaak wordt verdoofd en er wordt een lokale verdoving rond de tand gespoten. Hierna kan het trekken pijnloos verlopen met behulp van speciale tandinstrumenten. Voor uw en ons gemak kunt u bijvoorbeeld uw paard in de ochtend op de kliniek brengen en dan kan u uw paard in de avond weer ophalen nadat de sedatie is uitgewerkt. Nabehandeling bestaat meestal uit het tijdelijk afdichten van het ontstane gat met een speciale vulstof. Genezing en sluiting van het gat treedt meestal binnen enkele weken op.