Nieuwsbrief varken

Met ons varkensteam maken wij met enige regelmaat een nieuwsbrief over een actueel onderwerp. Wilt u zich aanmelden voor onze nieuwsbrieven over varken? Mail dan naar varken@daczuidoost.nl of vink alleen "varken" aan op https://www.daczuidoost.nl/contact. 

Op de meeste bedrijven worden er veel vaccins of andere medicatie bij varkens geïnjecteerd. Voor een goede werking van het product is het essentieel dat dit juist en hygiënisch wordt toegepast. In deze nieuwsbrief geven wij u hiervoor enkele adviezen. 

• Controleer de houdbaarheid en de dosering van het product. 
• Gebruik een schone spuit (zonder medicijn-resten).
  • Gebruik bij voorkeur een vast product per spuit (na gebruik altijd reinigen). 
• Stel het juiste volume in (dosering). 
• Monteer een nieuwe naald (juiste formaat voor het doeldier, zie tabel verderop). 
  • Voor producten die in de spier geinjecteerd moeten worden. 
• Zet het flesje op de injectiespuit. 
• Injecteer bij voorkeur in de nek van het varken. 
  • In de spier 
  • Loodrecht op de huid 
  • Binnen de driehoek (zie de afbeelding hieronder) 
• Gebruik minimaal bij elke toom/hok een nieuwe naald. 
• Vervang de naald zeker wanneer deze tussentijds krom, beschadigd of vuil wordt. 
• Voorkom dat je één dier twee keer behandeld, door het dier de markeren of twee groepen te maken (behandeld en niet behandeld).
• Na gebruik: 
  • Reinig de spuit met heet water. 
  • Reinig de spuit minstens 1x per week op een vast moment: 
    • Spoel de spuit door met een zeepoplossing (of direct met Virkon-S-oplossing).
    • Spoel de spuit goed door met heet water, zodat er geen zeepresten achterblijven.
    • Spoel de spuit 3x met desinfecterende spoelvloeistof (bijvoorbeeld alcohol-product of Virkon-S). 
  • Vervang de spuit elke 2 maanden. 

Er zijn veel verschillende soorten spuiten beschikbaar. Veelal voor injectie met de naald en enkele systemen die naaldloos werken. Voor het naaldloos systeem zijn slechts enkele producten geschikt. Hieronder geven wij een overzicht van de injectiesystemen die wij het meest gebruiken. 

De instruject-spuit

Veelgebruikte injectiespuit voor vaccinaties. Het opzetstuk is vervangbaar. Het volume is in te stellen in 0,75 ml, 1 ml, 1,5 ml of 2 ml. 

Flexibele verlengde eco-matic spuit

Sinds kort hebben wij een ander spuitsysteem beschikbaar, waarbij het doseringsvolume instelbaar is (van 1 tot 5 ml of van 1 tot 2 ml). Het is een licht model, dat gemakkelijk in de hand ligt. Ook is het zwarte gedeelte flexibel, waardoor het iets meebeweegt met de bewegingen van het varken. Er zijn verschillende lengtes beschikbaar; 50 cm hebben wij standaard op voorraad, (35 cm en 1 m lengte is bestelbaar). Bij goede techniek wordt er zelden lucht aangezogen, controleer dit regelmatig in het heldere venster (zeker wanneer het flesje bijna leeg is). In het zwarte gedeelte is nog ongeveer 4 ml vloeistof aanwezig. Verwijder dit na gebruik en reinig de spuit. 

De revolverspuit 

Met deze relatief zware, maar sterke spuit, kunnen volumes 1, 2, 3, 4 of 5 ml geïnjecteerd worden. Let wel goed op bij het aanzuigen dat er geen lucht opgezogen wordt en geïnjecteerd wordt. Deze spuit is iets minder nauwkeurig qua dosering. Wel kunnen wat dikkere vloeistoffen gemakkelijk toegediend worden. Veel onderdelen van deze spuit zijn los verkrijgbaar. Vervang zeker met regelmaat de rubbers, deze kunnen gaan lekken. Het systeem dient wel goed gereinigd te worden, zodat er geen resten in de spuit aanwezig blijven. Deze spuit is ook als langere uitvoering beschikbaar (de verlengde revolverspuit).  

De wegwerpspuit

Deze spuit is bedoeld voor éénmalig gebruik. Er zijn verschillende groottes beschikbaar. Handig voor het oplossen van het levend PRRS-vaccin bijvoorbeeld. Of voor toendiening van kleine(re) of juist grote hoeveelheden medicatie. 

Herbruikbare injectiespuit (kruser) 

Deze spuit kan tot 20ml per keer injecteren. Het is een spuit die hergebruikt kan worden en gereinigd kan worden met kokend water. Hiermee kun je dus grotere volumes injecteren. 

De repeteerspuit 

Een gemakkelijk en hygiënische spuit, waarbij de spuit enkel product uit de fles zuigt en er geen vloeistof terug in het flesje gaat, waardoor deze schoon blijft. Wel belangrijk om deze goed te reinigen na gebruik en met regelmaat te vervangen. Er zijn vaak verschillende houders beschikbaar, waardoor een grote verscheidenheid aan producten op deze spuit bevestigd kunnen worden. 

Uiteraard is het essentieel om naalden regelmatig te verwisselen. Bij zieke dieren bij voorkeur één naald per dier. Bij vaccinaties van gezonde dieren een naald per toom of hok. Echter dient de naald direct vervangen te worden wanneer deze vuil. beschadigd of krom wordt. 

Daarnaast is voor een goede werking van het product dat toegediend wordt, het essentieel dat de juiste naaldlengte en -dikte gebruikt worden. Onze adviezen: 

Bij vleesvarkens en fokgelten is een korte naald (1" ofwel 25mm) geschikt voor jonge dieren, tot ongeveer 60kg. Daarna is een langere naald nodig (1,5" ofwel 38mm). 

Er is daarnaast veel verschil in kwaliteit van de naalden. Zorg dat u naalden van voldoende kwaliteit gebruikt, zodat deze niet afbreken en het varken kunnen beschadigen. 

Voor meer informatie zie onze nieuwsbrief 2021-8.

Heeft u inhoudelijk vragen? Dan kunt u contact opnemen met een van onze dierenartsen. Heeft u interesse in een van deze spuiten, dan kunt u het beste met onze apotheek contact opnemen via 0493-352426 of via whatsapp-bericht op 0493-352422.

Een goede reiniging en ontsmetting (R&O) in stallen is essentieel om een goede start te maken. Daar lijken we ons allemaal van bewust, toch komt het in de praktijk nog regelmatig voor dat dit niet adequaat gebeurt. Soms bewust, vaak ook onbewust. Het kan niet genoeg benadrukt worden dat R&O-protocollen die niet correct worden uitgevoerd, een verhoogd risico vormen voor infecties. In deze nieuwsbrief leest u meer over hoe u de reiniging en ontsmetting goed kunt aanpakken.

• Grootste deel van resten (met name mest) verwijderen.
  • Beste eerst inweken met water => vuil komt los en lost op => makkelijker werken en verkort arbeidsduur. 
• Inweekmiddel gebruiken. 
  • Bijvoorbeeld schuim.
  • Vergroot penetrerend vermogen van water door bevochtigend effect. 
  • Lost vetten van mest op via suspensievermogen.
  • Vergemakkelijkt de verwijdering van de biofilm. 
  • Minder water en tijd nodig door verkorten van de wasfase. 
    • Minder water in de put => financieel voordeel. 
• Was- en spoelfase.
  • Spoel het schuim en vuil weg. 
• Ontsmetting (en naspoelen afhankelijk van productkeuze). 
  • Gebruik de concentratie die vermeld staat op het label van het product. 
  • Gebruik bij voorkeur een breed werkend ontsmettingsmiddel, zoals Virkon-S. 
  • Een tweede ontmsetting via thermofogging zal betere ontsmettingsresultaten geven. 
    • Voornamelijk voor moeilijk bereikbare plekken. 
• Drogen voordat er nieuwe dieren komen. 

Een goede ontsmetting moet voorafgegaan worden door inschuimen. Schuim:

• Verhoogt de contacttijd van het ontsmettingsmiddel. 
• Zorgt ervoor dat het ontsmettingsmiddel de kiemen kan bereiken in de gehele biofilm. 
• Heeft een goed adhesie-vermogen; ook op verticale gedeelten van de stal (wanden, tussenschotten) moet het schuim goed blijven plakken en niet direct omlaag zakken. 
• Moet na een korte inwerktijd bruin verkleuren door de resten organisch materiaal en de biofilm. Zie je deze bruinverkleuring niet? Dan kan het zijn dat het vuil nog op het oppervlak zit. 
• Maakt goed zichtbaar wat wel en niet schoongemaakt wordt, zo wordt er minder vlug een hoekje of kantje vergeten. 

• Gebruik een alkalisch inschuimmiddel (dus niet zuur). Alkalische inschuimiddelen lossen beter dierlijk materiaal zoals mest, bloed, speeksel, huidschilfers, etc. op. 
• Hou de concentratie aan die vermeld staat op het label van het product. 
  • Een te lage concentratie vermindert het effect van het product. 
  • Een te hoge concentratie zorgt er niet voor dat het product meer effect heeft. 
• Hou je aan de tijdsduur van het inschuimen. 
  • Te kort => product heeft onvoldoende de tijd gehad voor het meest optimale effect. 
  • Te lang => er kan een nieuwe biofilm ontstaan van vuil met schuimresten. 
• Spoel het inschuimmiddel voldoende na met schoon water. 

Het is raadzaam om regelmatig te controleren of de reiniging en ontsmetting goed gebeurt.

• Hygiënogram 
  • Contact-plaatjes worden op verschillende oppervlakten in de stal gedrukt (bijv. vloer, wand, voerbak, drinkplaats, luchtinlaat). 
  • Na 24u bebroeden wordt inzichtelijk gemaakt hoe schoon het oppervlak was. 
• ATP-meting (vrij nieuwe methode) 
  • Speciale swabs worden over verschillende oppervlakten gestreken. 
  • Door middel van een ATP-meter wordt het gehalte aan ATP* bepaald. 
  • De uitslag is direct van de ATP-meter af te lezen en wordt daarnaast digitaal geregistreerd. U kunt dus direct zien of er voldoende gereinigd en ontsmet is en kunt eventueel nog besluiten om het R&O-proces te herhalen.

* ATP is de brandstof van bacteriën, schimmels en gisten. Als er veel ATP aanwezig is, zijn er nog veel organismen aanwezig en is er dus onvoldoende gereinigd en ontsmet. 

Wij hebben deze test beschikbaar. De meting kan door uw bedrijfsdierenarts uitgevoerd worden. U kunt de ATP-meting gebruiken voor onder andere:

• Afdelingen en hokken 
• Gangen 
• Hygiënesluis 
• Voertuigen voor transport 

De bemonstering is alleen zinvol voor (visueel) schone oppervlakten. 

Het is een snelle en goedkope manier om te controleren of de reiniging en ontsmetting goed gebeurd is.

Wilt u meer weten? Neem contact op met uw bedrijfsdierenarts.

Hoewel het rantsoen van een varken voor een groot deel uit drinkwater bestaat, ligt er vaak weinig focus op het drinkwater en de kwaliteit daarvan. Leidingwater is zuiver zou je zeggen, maar komt het ook zuiver in het varken? Verschillende factoren kunnen het drinkwater beïnvloeden, zoals vorming van een biofilm, verontreiniging met bacteriën, schimmels of gisten of resten van producten die toegevoegd worden aan het drinkwater. In deze nieuwsbrief leest u meer over een goede watergift voor varkens. 

Biofilm is een slijmerige laag die zich kan vormen op oppervlakten die in contact komen met water, zoals de binnenkant van de waterleiding.

• Een biofilm bestaat o.a. uit bacteriën, schimmels en gisten. 
  • Deze hechten aan elkaar, waardoor ze vastplakken aan de binnenkant van leidingen en minder gevoelig zijn voor reiniging of ontsmetting. 
• Ziekmakende kiemen zoals E. coli of Salmonella kunnen in een biofilm aanwezig zijn. 
  • Stukjes kunnen loslaten en in drinkwater terecht komen => ziek worden van varkens (bijv. speendiarree) 
• Biofilm kan de effectiviteit verminderen van vitaminering, zuur, medicatie of andere toevoegingen die via het drinkwater verstrekt worden. 

Het drinkwater voor varkens moet zo schoon zijn, dat je het zelf op durft te drinken. Reiniging van leidingen kan helpen om het drinkwater schoon te houden. 

• Reinig regelmatig (bijvoorbeeld bij opleg of inzetten van nieuwe groep dieren). 
• Gebruik middelen geschikt voor reiniging drinkwater & volg de instructies van de fabrikant. 
• Controleer de waterkwaliteit door middel van een watermonster. 
  • Bacteriologisch onderzoek 
  • Chemisch onderzoek 
  • pH-meting 
  • Visuele beoordeling
    • Afwezigheid van bezinksel 
    • Geurloos 
    • Smaakvol 
• Als u van bronwater gebruikt maakt, controleer ook regelmatig de bron zelf. 

Bekijk voor meer informatie ons reinigingsprotocol en de checklist waterhygiëne. 

Water zorgt voor het reguleren van de lichaamstemperatuur, afvoeren van afvalstoffen en stimuleren van de spijsvertering. Zorg ervoor dat varkens voldoende water opnemen. De wateropbrengst per minuut is essentieel voor voldoende wateropname. Daarnaast moeten alle varkens 24/7 drinkwater ter beschikking hebben. 

Als een lacterende zeug (met 14 biggen) 36 liter water in de kraamstal moet opnemen uit een nippel van 1,5 liter per minuut, betekent dit dat zij 24 minuten op de drinknippel moet drukken! Bij een nippel van 2 liter per minuut is dit 18 minuten, maar bij 4 L per minuut maar 9 minuten. 

Controleer ook de wateropbrengst van de nippel op "piek-momenten", zoals tijdens het schoonspuiten, rondom voertijden of douche. Het kan zijn dat de druk dan teveel daalt. 

Zorg er bij biggen wel voor dat de druk niet te hoog is, zodat ze niet schrikken van een hard, spuitende nippel. Een rustige waterflow is wenselijk. 

Door zuren toe te voegen aan het water wordt de pH verlaagd. Hierdoor kunnen bacteriën minder goed groeien en wordt er minder snel een biofilm gevormd. Sommige zuren hebben ook een effect op de spijsvertering (de maag wordt minder snel geledigd en de eiwitvertering wordt efficiënter). 

• Juiste hoeveelheid zuur toevoegen is belangrijk om de juiste pH te krijgen. 
  • pH van 3,8-4,0 is wenselijk voor aangezuurd drinkwater 
• Niet alle zuren zijn hetzelfde, kies een product dat past bij uw doel van het aanzuren van drinkwater. 
• Meet de pH regelmatig met een pH-meter of monitoring systeem 
• Houd rekening mee dat alle toevoegingen aan drinkwater invloed kunnen hebben op uw waterleiding
• Controleer alsnog regelmatig uw leiding op snotvorming (vorming biofilm) 

Steeds meer varkensbedrijven kunnen de wateropname meten. Ook zijn er steeds meer systemen om de wateropname de monitoren, sommige kunnen zelfs gekoppeld worden aan de klimaatkast (Stienen, Fancom, ...). Deze metingen kunnen u helpen bij een goed management. 

Neem voor meer informatie contact op met uw bedrijfsbedierenarts. 

Meer tips: 

• Nieuwsbrief 2022-3
• Nieuwsbrief 2020-3